Có bao giờ bạn thắc mắc về bí ẩn đằng sau những giấc mơ chưa? Chúng ta thường có nhiều dạng giấc mơ khác nhau, thậm chí là ác mộng. Một điều thú vị là không chỉ con người, mà con vật cũng có những giấc mơ. Càng tìm hiểu ta sẽ càng phát hiện nhiều điều thú vị ẩn sau những giấc mộng này. Hãy cùng Chiêm Bao 24h khám phá bí ẩn của những điềm chiêm bao trong bài viết sau!
Giấc ngủ và giấc mơ
Để mơ, bạn phải… ngủ. Cả con người và nhiều loài động vật trải qua các giai đoạn khác nhau trong giấc ngủ. Giấc mơ xen vào giữa những giai đoạn đó, có thể thoáng qua nhẹ nhàng hoặc lưu lại dư âm.
Với con người, giấc ngủ chia thành 4 giai đoạn: từ ngủ nhẹ đến giấc ngủ sâu, giấc ngủ sâu có mắt chuyển động chậm và cuối cùng là giấc ngủ sâu có mắt chuyển động nhanh.
Các giai đoạn của giấc ngủ lặp lại theo chu kỳ suốt đêm, từ tối đến sáng. Khi chu kỳ lặp lại, giai đoạn 1, 2 và 3 diễn ra nhanh hơn, và thời gian được ưu tiên cho giai đoạn 4. Điều này tạo điều kiện cho giấc mơ xuất hiện nhiều hơn. Nhờ đó, một người có thể trải qua từ 1 đến vài giấc mơ trong một đêm, tối đa là 7 giấc mơ như đã được xác định trong các nghiên cứu.
Giấc mơ, hay giấc mộng, về bản chất là sự tưởng tượng và trải nghiệm của tâm trí con người hoặc các loài động vật trong giấc ngủ sâu. Các sự kiện trong giấc mơ thường trái ngược với hiện thực và nằm ngoài khả năng kiểm soát của người mơ, trừ trường hợp được gọi là “giấc mơ tỉnh táo” hoặc “giấc mơ sáng suốt” bởi các chuyên gia.
Trong những trường hợp như vậy, người mơ nhận thức được rằng họ đang trong giấc mơ và đôi khi có khả năng thay đổi thực tại trong giấc mơ. Họ thường trải qua những cảm xúc dồn dập, mãnh liệt, đặc biệt là trong trường hợp của những người nghệ sĩ, khi đó có thể tạo ra cảm hứng cho việc sáng tác.
Không phải ai cũng nhớ những gì đã trải qua trong giấc mơ và không phải lúc nào cũng nhớ đến nội dung của mình mơ. Đôi khi, mặc dù biết rằng đang mơ, nhưng cố gắng nhớ lại những gì đã mơ thì không thể làm được. Hình ảnh, âm thanh, mùi vị, cảm giác… tất cả đều tồn tại trong giấc mơ. Như vậy, trong giấc mơ, tất cả các giác quan con người đều hoạt động và tham gia.
Bản chất của giấc mơ đã thu hút sự quan tâm và nghiên cứu của con người từ thời xa xưa. Hiện nay, bí ẩn của giấc mơ vẫn tiếp tục được nghiên cứu. Và tất nhiên, hiểu biết về giấc mơ đã thay đổi theo thời gian.
Tại sao chúng ta lại mơ?
Mặc dù việc định nghĩa chính xác về giấc mơ là một thách thức, nhưng chúng được coi là những câu chuyện và hình ảnh mà tâm trí chúng ta tạo ra trong khi ngủ. Giấc mơ có thể phong phú và sống động, đem lại sự tác động mạnh mẽ đến cảm xúc, khiến ta cảm thấy vui vẻ, buồn bã, hoặc sợ hãi.
Có những khi giấc mơ khó hiểu, nhưng cũng có thể tuân theo một trình tự logic, khiến người mơ rơi vào trạng thái “nửa tỉnh nửa mê”, không biết rằng thông tin nào là thực sự.
Thực tế cho thấy giấc mơ có thể xảy ra vào bất kỳ thời điểm nào trong quá trình ngủ. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của khoa học, các nhà nghiên cứu đã chứng minh rằng hầu hết những giấc mơ sống động thường xuất hiện trong giấc ngủ sâu hoặc giấc ngủ REM (chuyển động mắt nhanh). Có vẻ như có một liên kết vô hình giữa não bộ và giấc mơ, vì đây là thời điểm não hoạt động mạnh nhất.
Trong tác phẩm “Diễn giải những giấc mơ”, Sigmund Freud – người được coi là cha đẻ của phân tâm học, đưa ra lý thuyết rằng giấc mơ là kết quả của những ước muốn vô thức. Trong cuốn sách mang tựa đề “Tâm lý học giấc mơ”, ông đã mô tả chúng một cách tỉ mỉ: “Các yếu tố phổ biến trong giấc mơ rất dễ hiểu. Chúng được tạo ra để thỏa mãn những mong muốn, kích thích hàng ngày của chúng ta, hoặc những điều mà chúng ta không thể thực hiện trong hiện thực. Trong giấc mơ, chúng ta đang biến những ước muốn đó thành hiện thực.”
Trong thời cổ đại, người Hy Lạp và La Mã tin rằng giấc mơ có thể chứa đựng lời tiên tri ở một góc độ nhất định nào đó. Tuy nhiên, khoa học hiện đại lại chứng minh điều ngược lại, cho rằng giấc mơ thực sự không có ý nghĩa gì; chúng chỉ là các tín hiệu điện não lấy những suy nghĩ và hình ảnh ngẫu nhiên từ ký ức của chúng ta.
Dù những gì chúng ta trải qua trong giấc mơ có thể không phản ánh hoàn toàn thực tế, nhưng cảm xúc mà chúng ta trải nghiệm thì chắc chắn là thật. Cảm giác vui vẻ, phấn khích, buồn bã, thất vọng, hay sợ hãi đều có thể xuất hiện trong giấc mơ.
Những cảm xúc mạnh mẽ và chân thật này đã thúc đẩy con người đi tìm kiếm ý nghĩa trong những giấc mơ đã chiếm lĩnh tâm trí chúng ta qua các thời đại. Một số người vẫn cho rằng giấc mơ chỉ là một sự hỗn tạp ngẫu nhiên của các mảnh vỡ ký ức, kết hợp với những lo toan hàng ngày. Tuy nhiên, có những người khác tin rằng giấc mơ có thể mang lại nhiều ý nghĩa sâu sắc hơn.
Bí ẩn của những điềm chiêm bao
Hầu hết mọi người đều trải qua giấc mơ hàng đêm, trừ những người gặp vấn đề về tâm lý. Dù nhiều người cho rằng mình không mơ, nhưng nghiên cứu khoa học đã chỉ ra điều ngược lại: họ chỉ quên mất giấc mơ của mình.
Trong mỗi đêm (nếu ngủ đủ 8 tiếng), trung bình bạn sẽ trải qua từ 4 đến 8 giấc mơ. Thống kê cho thấy sau 5 phút thức dậy, bạn sẽ quên được 50% giấc mơ, và sau 10 phút, bạn quên đi đến 90% nội dung của chúng.
Giữa thực tế và giấc mơ có sự tương đồng. Bạn có thể nghe thấy âm thanh từ môi trường thực tế và chúng có thể xuất hiện trong giấc mơ của bạn.
Giới tính có thể ảnh hưởng đến nội dung của giấc mơ. Đàn ông thường trải qua những cảm xúc mạnh mẽ hơn khi họ mơ, và thú vị là họ thường mơ về những đàn ông khác, trong khi giấc mơ của phụ nữ thường bao gồm cả hai giới bình quân.
Dù mọi người đều mơ, nhưng sự khác biệt giữa giới tính là rõ ràng. Đàn ông thường tập trung vào mơ về các đối tượng nam giới nhiều hơn, trong khi phụ nữ có xu hướng mơ về cả đàn ông và phụ nữ.
Bên cạnh đó, cả đàn ông và phụ nữ đều có thể trải qua các phản ứng cơ thể liên quan đến tình dục trong giấc mơ.
Giấc mơ tiên tri
Giấc mơ tiên tri là khi những sự kiện trong thế giới thực trùng khớp với những gì đã được mơ trước đó. Dù thực chất đó chỉ là những dữ liệu ngẫu nhiên từ não bộ, nhưng chúng lại sắp xếp một cách đặc biệt để tương thích với hiện thực.
Thường thì, chúng ta nhận được hàng loạt thông tin ngẫu nhiên từ giấc mơ, nhưng vì chúng không có liên quan gì đến cuộc sống hàng ngày, nên chúng thường bị quên lãng ngay sau khi tỉnh giấc. Tuy nhiên, những giấc mơ tiên tri lại gây ấn tượng mạnh, khiến chúng ta nhớ mãi.
Kết quả nghiên cứu trên một số lượng lớn dân số chỉ ra rằng từ 18 đến 38% người tham gia đã từng trải qua những giấc mơ tiên tri về tương lai của họ. Và tỷ lệ người tin rằng những giấc mơ này là có thật còn cao hơn, có thể lên đến 63-98%.
Tái cấu trúc những ký ức đau buồn
Tái cấu trúc những ký ức đau buồn là một quá trình được chuyên gia nghiên cứu về rối loạn giấc ngủ, Ernest Hartmann, mô tả theo lý thuyết đương đại về giấc mơ: “mọi trải nghiệm trong giấc mơ đều kết hợp với cảm xúc.”
Khi chúng ta trải qua một trải nghiệm đau buồn mà không muốn nhớ, não bộ sẽ “tái cấu trúc” bằng cách tạo ra một trải nghiệm mới để thay thế cho ký ức cũ.
Ví dụ, một người gặp khó khăn trong công việc có thể mơ thấy mình lạc vào một mê cung không lối ra. Mặc dù cả hai trải nghiệm đều gây ra cảm giác bế tắc, nhưng điều này giúp giảm bớt áp lực về vấn đề đang gặp phải.
Khi có nhiều vấn đề và cảm xúc phức tạp hơn, giấc mơ cũng trở nên phức tạp hơn. Vì vậy, giấc mơ không chỉ đơn thuần là cách kết nối và tái cấu trúc cảm xúc của chúng ta.
Bạn có thể kiểm soát giấc mơ của mình
Trong giấc mơ sáng suốt, khi bạn nhận ra rằng mình đang mơ, bạn có hoàn toàn quyền kiểm soát và điều khiển trải nghiệm tưởng tượng của mình bên trong giấc mơ đó. Nếu bạn quan tâm đến loại giấc mơ này, Jayne Gackenbach, một nhà tâm lý học từ Đại học Grant MacEwan ở Canada, khuyên bạn không nên bỏ qua các trò chơi video.
Gackenbach nói: “Các game thủ thường có khả năng kiểm soát thế giới ảo trong trò chơi, và điều này có thể áp dụng sang giấc mơ của họ.”
Sau nhiều phân tích, Gackenbach đã nhận thấy rằng những người thường xuyên chơi game video có khả năng gặp giấc mơ sáng suốt nhiều hơn, do họ đã trải nghiệm những gì diễn ra bên ngoài cơ thể của họ trong thế giới ảo. Việc kiểm soát giấc mơ cũng tương tự như việc kiểm soát nhân vật trong trò chơi.
Gackenbach cũng nói rằng phát hiện này có vai trò quan trọng trong việc điều trị chứng rối loạn căng thẳng hậu sang chấn tâm lý (PTSD) thường gặp ở các cựu chiến binh.
Những giấc mơ có thể đóng vai trò quan trọng trong việc phòng chống rối loạn tâm thần
Theo một nghiên cứu trên nhóm tình nguyện, những người tham gia vẫn duy trì thời gian ngủ 8 giờ mỗi ngày, nhưng họ được đánh thức vào giai đoạn giấc mơ REM (90-120 phút sau khi bắt đầu ngủ).
Tưởng tượng một ngày bạn có thể ngủ 6 lần, mỗi lần khoảng 1,5 tiếng. Sau chỉ 3 ngày, các triệu chứng như kích thích, ảo giác, mất tập trung, và rối loạn tâm thần đã xuất hiện. Tuy nhiên, khi kéo dài thời gian ngủ trong giai đoạn REM (nơi phần lớn các giấc mơ bắt đầu), các triệu chứng này đã được cải thiện một cách đáng kể.
Ý nghĩa biểu trưng của giấc mơ
Giấc mơ thường mang ý nghĩa biểu trưng, không nhất thiết là về sự vật hoặc sự việc mà bạn mơ thấy.
Ví dụ:
- Nếu bạn mơ thấy cái chết: Điều này có thể biểu thị sự thay đổi lớn trong cuộc sống của bạn hoặc của một người thân quan trọng.
- Mơ bị ngã, rơi: Điều này có thể chỉ ra rằng bạn đang mất kiểm soát trong cuộc sống hoặc chuẩn bị đối mặt với một thất bại.
- Mơ về bạn bè: Đây có thể là dấu hiệu cho thấy bạn cần tự nhận ra và khám phá cá tính của mình.
- Mơ mình đang bay: Nếu bạn mơ thấy mình đang bay cao, có thể đó là dấu hiệu cho cuộc sống của bạn đang thăng hoa. Nhưng nếu gặp trục trặc trong quá trình bay, có thể dự báo khó khăn hoặc thách thức đang đến với bạn.
- Mơ mình bị ốm, bị thương: Điều này có thể báo hiệu về tình trạng sức khỏe không tốt của bạn và cần phải chú ý và thay đổi một số thói quen để cải thiện.
- Mơ thấy bị rượt đuổi có thể cho thấy bạn muốn trốn chạy hoặc thoát khỏi một tình huống hoặc người nào đó trong đời thực.
- Mơ thấy răng thường biểu thị sự tự tin và mạnh mẽ. Nếu bạn mơ thấy răng của mình gãy, rụng, hoặc bị nhổ, có thể là dấu hiệu của sự sợ hãi, mất tự tin hoặc áp lực trong cuộc sống.
- Mơ thấy nước thường liên quan đến mức độ nhạy cảm và các cảm xúc mà bạn đang trải qua trong cuộc sống thực.
- Mơ sinh em bé hoặc làm mẹ có thể là dấu hiệu của sự chuẩn bị cho một thay đổi mới trong cuộc sống.
- Mơ thấy đi du lịch thường biểu thị danh tiếng và thành công. Nó có thể dự báo sự kính trọng và hạnh phúc trong tương lai.
- Mơ thấy tiền thường phản ánh một khao khát trong cuộc sống thực. Nếu bạn mơ thấy tiền rơi từ trên trời, có thể dự báo một mối quan hệ tình cảm thuận lợi.
- Mơ thấy người chết sống lại thường dự báo một thay đổi trong công việc hoặc tình yêu.
- Mơ thấy lửa, đặc biệt là mơ thấy cháy nhà, thường là dấu hiệu của may mắn và sự giàu có trong tương lai.
Kết luận
Sau tất cả, bí ẩn của những điềm chiêm bao vẫn chưa được con người giải đáp trọn vẹn. Giấc mơ thường là không có thật, nhưng cũng có khi nó dự báo một điều gì đó sắp xảy ra trong tương lai. Việc bạn nằm mơ thường là do bạn đã trải qua những cảm xúc, tình huống vui vẻ hay đau buồn trong cuộc sống thường nhật.
Người ta thường nói ngày nghĩ gì đêm mơ đó. Vậy nên bạn cũng đừng lo lắng quá khi gặp phải những giấc mơ xấu. Hãy duy trì một lối sống lành mạnh và suy nghĩ tích cực. Điều đó sẽ giúp bạn có sức khỏe tốt và ý chí vượt qua mọi khó khăn.
